Liczba π - czyli o pokrewieństwie sztuk i nauk

Dzisiaj 14 marca, Międzynarodowy Dzień Liczby Pi. "Święto" matematyczno - studenckie, narodziło się oczywiście w Ameryce, gdzie dzisiejszą datę zapisuje się 3.14 - a to od razu kojarzy się z pi.

Można ją rozwijać i rozwijać...

No ale co to ma wspólnego z muzyką?

Euklides, Platon, Arystoteles omawiając nauki ścisłe, takie jak geometria, astronomia i arytmetyka, zajmowali się również muzyką. Pokazywali ponadto, jak jedna dziedzina wynika z drugiej.
W starożytności nikt więc tego jednego od drugiego nie oddzielał.
No bo spójrzmy - muzyka to uporządkowany układ dźwięków, i to nie byle jakich dźwięków, tylko tonów i półtonów. Ponadto posiada metrum, np.3/4, 2/4, a to nic innego jak ułamki, to określanie ile np. ćwierćnut może zmieścić się w takcie.
Muzyką rządzą po prostu prawa matematyczne. A jednak nie jest ona zimna, nieuczuciowa i ścisła. Wręcz przeciwnie - każdy interpretuje ją "po swojemu".

Ulotna i abstrakcyjna

Wykonywanie i słuchanie muzyki (chociaż wykonywanie bardziej) pozytywnie wpływa na mózg i myślenie abstrakcyjne. A matma jest właśnie abstrakcyjna. Muzyka zresztą też - no spójrzcie - można ją zapisać, zaśpiewać, zapamiętać, ale nigdy się nam nie zmaterializuje - chyba że ktoś uważa, że materializacja nastąpi, gdy dostanie worek dolców za śpiewanie.
Muzyka, melodia jest ulotna - istnieje właściwie tylko wtedy, gdy jest wykonywana.

Uczeni w dawniejszych czasach zajmowali się rożnymi gałęziami nauki - i muzyka była jedną z nich. Gdyby nie liczby, nigdy nie byłoby możliwe strojenie instrumentów i układanie skal durowych, mollowych, a nawet bluesowych.
Monochord, instrument służący do określania stosunku wysokości dźwięku do długości struny, został wynaleziony przez Pitagorasa. Ponadto - podobno on wynalazł skalę muzyczną i harmoniczne interwały w muzyce, tzw. strój pitagorejski.

Współczesny monochord

A wracając do liczby pi, to podaję taki wierszyk - jak zapamiętać, jakie liczby są po kolei trzynaście miejsc po przecinku:

Kto i bada, i liczy
Myśliciel to wielki
Mylić się zwykł jednakże
Matematyk wszelki.

Liczby liter w wyrazach odpowiadają kolejnym liczbom w rozwinięciu dziesiętnym liczby pi.
Wiersz nie jest jedynym utworem z tego gatunku. Istnieje mnóstwo różnych, dłuższych i krótszych wierszy o pi - ale ten jest najfajniejszy.

Poezję po za tym się śpiewa - można z towarzyszeniem monochordu, chociaż w dzisiejszych czasach chyba łatwiej o fortepian...

Obrazy:
liczba pi - Wikimedia Commons
monochord - trombamarina.com