Zwycięzca śmierci

Spośród wszystkich polskich pieśni wielkanocnych (których wcale -  w porównaniu do kolęd -  nie jest jakoś dużo) najpiękniejszą i najpopularniejszą jest Zwycięzca śmierci. Znana we wszystkich regionach Polski, o prostej, a jednocześnie dostojnej i genialnej melodii, wykonywana jest często również na pogrzebach.
Nie wiemy dokładnie, kiedy powstała, ale pierwszy raz tekst i nuty zostały opublikowane w Śpiewniku Kościelnym ks. Michała Mioduszewskiego.

Strona tytułowa Śpiewnika

Ksiądz Mioduszewski (1787-1868), członek Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo, całe życie poświęcił zbieraniu, zapisywaniu i publikowaniu polskich pieśni religijnych. Zbiór zatytułowany Śpiewnik kościelny: czyli pieśni nabożne z melodyjami w kościele katolickim używane został wydany w 1838 roku i zawiera mnóstwo pieśni na wszystkie okazje - Adwent, Boże Narodzenie, Wielki Post, Wielkanoc, Zielone Świątki... a także teksty litanii, koronek, mszy itp. W 1843 roku ukazał się zaś zbiór polskich pastorałek i kolęd.


Dzięki Mioduszewskiemu wiele pieśni zostało ocalonych od zapomnienia. Jego śpiewniki miały trafić pod strzechy, być przydatną pomocą dla pragnących śpiewać wiernych. Korzystał z nich także badacz polskiego folkloru Oskar Kolberg, a także kompozytorzy tacy jak Stanisław Moniuszko czy Witold Lutosławski. Ks. Mioduszewski także był kompozytorem i autorem tekstów pieśni religijnych.

No, a teraz wróćmy do tematu , czyli do pieśni Zwycięzca śmierci - a raczej Zwyciężca śmierci. U Mioduszewskiego jest 10 zwrotek tekstu, a obecnie zazwyczaj śpiewa się tylko 3.
Tutaj tekst z Wiki Źródeł: KLIK

Nuty i cztery pierwsze zwrotki pieśni ze "Śpiewnika Kościelnego" Mioduszewskiego z 1838.Melodia zapisana w kluczu tenorowym.

Kiedy powstała? Cóż, tekst trochę archaiczny, ale zrozumiały. Myślę, że spokojnie możemy datować go na wiek osiemnasty. A melodia?

No i patrzcie - mamy tego całego osiemnastowiecznego Bacha, Haydna, Mozarta czy nawet Stefaniego i do dziś zachwycamy się ich utworami. A kto skomponował najpopularniejszą polską wielkanocną pieśń, to nie wiadomo. Zaginął w mroku dziejów. Czas zatarł jego nazwisko.
Ale kiedyś dowiemy się kto to był, prawda?...

Obrazy:
pierwsza strona Śpiewnika - Wiki Source
tekst i nuty - z pierwszego wydania Śpiewnika, dostępnego na szczęście w sieci :-) KLIK