sobota, 23 wrze艣nia 2017

Jesie艅 w muzyce馃崄

Z racji tego, 偶e dzi艣 pierwszy dzie艅 jesieni, publikujemy list臋 utwork贸w jesiennych.
Gdzie艣 mamy to jaka ta jesie艅 jest be...


馃崄馃崅馃崄

1.J贸zef Haydn - Jesie艅 z oratorium Pory Roku (1801)
List臋 otwieramy fragmentem jednego z ostatnich dzie艂 J贸zefa Haydna. Niestety, ten utw贸r kompletnie NIE KORESPONDUJE z jesienn膮 atmosfer膮. Mo偶e w czasach J贸zka jesie艅 by艂a inna. Nie wiem. Generalnie to jest to muzyka bardzo sielankowa,  mamy tu duet zakochanej pary, polowanie na jelenia, a na koniec ch贸r 艣wi臋tuje udane 艂owy popijaj膮c winko.
Wiem, dyletant prowadz膮cy ten blog nie umie doceni膰 geniuszu Haydna. Le膰my dalej.


2. Franciszek Schubert - Jesie艅 (1828)
Jedna z mniej znanych pie艣ni Schuberta, do tekstu poety Ludwika Rellstaba (to on wymy艣li艂 przydomek Ksi臋偶ycowa pewnej sonacie Beethovena, pami臋tajcie). Zosta艂a opublikowana dopiero w 1895 roku. Wybitnie jesienna i smutna...



3.Fanny Mendelssohn -  Wrzesie艅 - Na rzek膮 z cyklu Rok (1841)
Fanny Hensel (1805-47), z domu Mendelssohn, to jak wiadomo starsza siostra Feliksa Mendelssohna. Niekt贸rzy twierdz膮, 偶e by艂a tak samo utalentowana jak jej brat (ja tego jeszcze nie sprawdzi艂am, ale SPRAWDZ臉, uwaga), tylko, 偶e okoliczno艣ci nie pozwala艂y jej na rozwini臋cie swoich zdolno艣ci. Jej ojciec i brat nie godzili si臋 na to, by publikowa艂a swoje utwory i wyst臋powa艂a publicznie. I to jest dziwne... bo Feliks wcale nie by艂 przeciwny zaanga偶owaniu kobiet w muzyk臋, bardzo ceni艂 np. pani膮 Klar臋 Schumann i wielokrotnie z ni膮 wyst臋powa艂. Nie wiem. Temat Fanny i Feliksa (o kt贸rym te偶 by艂o dziwnie ma艂o na tym blogu) na pewno w przysz艂o艣ci jeszcze poruszymy.
A teraz macie tu jeden jej utw贸r, Wrzesie艅 - Nad rzek膮 z cyklu pt. Rok. Cykl ten jest jednym z najwa偶niejszych utwor贸w kompozytorki, to taki jakby "muzyczny pami臋tnik", wspomnienie ca艂orocznego pobytu Fanny oraz jej m臋偶a i syna we W艂oszech.


4.Piotr Czajkowski - Pa藕dziernik - Pie艣艅 jesienna z cyklu Pory roku (1876)
Pory roku Czajkowskiego to - tak samo jak powy偶szy Rok - cykl utwor贸w fortepianowych. Najpopularniejsz膮 jego cz臋艣ci膮 jest przecudny Czerwiec - Barkarola, kto jeszcze nie s艂ysza艂, to polecam. Dzi艣 jednak s艂uchamy Pa藕dziernika. Ze wszystkich jesiennych cz臋艣ci tego cyklu (Wrzesie艅 na podtytu艂 Pie艣艅 my艣liwska, a Listopad jest rosyjskim ta艅cem - trojk膮) najlepiej oddaje jesienn膮, melancholijn膮 atmosfer臋... jest po prostu cudowny.

5. Joachim Raff - X Symfonia f-moll Op.213 Jesieni膮 (1879)

Joachim Raff (1822-82) to wybitny przedstawiciel tzw. szko艂y nowoniemieckiej w muzyce romantycznej. W XX wieku zosta艂 jednak zupe艂nie zapomniany. Ma艂o kto o tym wie, ale to w艂a艣nie on pomaga艂 Lisztowi w orkiestracji jego poemat贸w symfonicznych. Tak by艂o. Ma艂o tego, mia艂 wp艂yw na Sibeliusa i Ryszarda Straussa - jego VII Symfonia W Alpach (1877) podobno wykazuje podobie艅stwo do Straussowskiej Symfonii Alpejskiej (1915)...
Dzi艣 pos艂uchajmy jego przedostatniej symfonii. Napisa艂 ich w sumie jedena艣cie, jak widzimy s艂ynna kl膮twa si臋 go raczej nie trzyma艂a. ;D Orkiestracja cudna, pi臋kne melodie, odrobink臋 groteskowy walc w drugiej cz臋艣ci, wzruszaj膮ca Elegia w trzeciej, no i prawdziwie wstrz膮saj膮ce, ciarkogeniczne, mocne allegro w finale. Dla dyletanta prowadz膮cego ten blog brzmi troch臋 jak mniej drewniany Brahms, bo skrzy偶owany z Wagnerem. A pocz膮tek drugiej cz臋艣ci to w og贸le mi przypomina scherzo z VII Symfonii Mahlera... dobra ju偶 si臋 nie wym膮drzam.


6. Arnold Bax - November Woods (1917)
Tytu艂 zostawi艂am po angielsku, gdy偶 tak brzmi lepiej.
Angielski kompozytor Arnold Bax (1883-1953) doskonale wiedzia艂 jak od pierwszej nuty budowa膰 atmosfer臋. Orkiestracja w tym poemacie symfonicznym jest fantastyczna, przywodzi mi na my艣l troch臋 muzyk臋 filmow膮, ale t膮 z wy偶szej p贸艂ki, ze starych dobrych czas贸w ;D A sama atmosfera jest wybitnie listopadowa, angielska, mroczna i nawet miejscami straszna po prostu.


7.Stanis艂aw Lipski - Jesieni膮 
Ko艅czymy polsk膮 pie艣ni膮, napisan膮 do s艂贸w Lucjana Rydla, ale niestety nie wiem w kt贸rym roku. O samym kompozytorze te偶 ma艂o wiadomo, po za latami jego 偶ycia (1880-1937). To tylko dwie minutki, a tyle w tym 偶alu...
________________________________________
Ehh... mi艂o by by艂o jakby ju偶 przesta艂o pada膰.
Znacie jakie艣 inne jesienne utworki? Piszcie w komentarzach!
Pozdrawiam!

1 komentarz: